Morre Trinidad Falcés, “La Trini”, loitadora antifranquista e primeira muller transexual da Coruña
Trinidad Falcés, símbolo do activismo LGBTI, faleceu esta semana en A Coruña. Foi represaliada durante a ditadura. Estivo cinco anos no cárcere, parte dos cales pasou na prisión homosexual de Badajoz. En 1977, tras a morte de Franco, estivo á fronte da primeira manifestación LGTBI, en Barcelona.
A Trini, nado en 1942 na entón capital de Galicia como Antonio, conseguiu que o Rexistro Civil da Coruña recoñecese o cambio do seu nome por Trinidad.
Ela dixo que era filla dun violador que maltratara á súa nai biolóxica, que a pariu na Igrexa de Santiago, na cidade vella de A Coruña, segundo o xornal local hai tres anos Adestramos. Pero a súa familia advirte de que non está seguro de que iso fose certo.
Como tantos outros milleiros de galegos, emigrou Barcelona fuxindo da pobreza, onde viviu boa parte dunha vida que dedicou a reivindicar o seu dereito a ser quen era.
Lei de vagabundos e matóns
A policía franquista apuntouno moi pouco despois, e dixo que tiña "tocaba o piano» con só quince anos. Entre os perseguidos polo fascismo dixéronlle «tocar o piano» para tomar pegadas dixitais con tinta nas tarxetas da policía.
Entre múltiples detencións e sentenzas baseadas en lei de vagabundos e matóns, pasou cinco anos no cárcere. Deles, cinco meses nun campo de concentración homosexual en Badajoz. Iso non impediu que levase sempre no bolso unha folla de xornal engurrado coa historia de Marcela e Elisa, as dúas galegas que conseguiron casar na Igrexa en 1901 facendo que unha delas fose un home.
Marcela e Elisa darlle nome ao premio que cada ano outorga o Asociación para a Liberdade Afectiva e Sexual (Por desgraza) da Coruña, e que en 2019 a puxeron como exemplo da loita pola integración e a diversidade sexual. «Para min este premio significa todo, porque nunca me regalaron nada na miña vida. Sempre me vin moi marxinado e moi malo."dixo aquel día.
La Trini en Barcelona
En 1977 dirixiu o primeira manifestación do Orgullo en Barcelona e continuou opoñendo resistencia "disidente e valente ante a represión, o cárcere, os abusos policiais e o sinalamento dunha sociedade que non entendía (e ás veces aínda non comprende) o que está fóra da (suposta) norma«, segundo o texto en Facebook de Eva Mejuto.
Na década dos noventa decidiu volver A Coruña, e en 2007 a lei de memoria histórica recoñeceuna oficialmente como vítima da ditadura. «Visitar La Trini foi como volver cunha montaña de agasallos: aneis, colares, roupa, libros, recordos, cotilleos... Todas as pertenzas e lembranzas que fora acumulando nunha vida chea de vivencias, aventuras, varias vidas nunha que gustáballe. compartir e lembrar, rezar con amargura, rezar con nostalxia:Que me quiten o bailao, eu paso por todo', foi a súa frase de cabeceira«.
«A nosa memoria é diversa e colorida, non esquezamos a quen comezou a nosa loita, con todo en contra, temos moito que aprender desa xeración. E todo para agradecer. Grazas, Trini., Que a terra sexa suave. Onde esteas, non esquezas que hai moitas persoas que te querían e admiraban. Que lle quiten o bailao, e todo pasa!«, conclúe o texto.
Deixounos Trini Falcés, referencia na defensa de dous dereitos?️⚧️e premio #MarcelaElisa non 2019?
✍️ Mudou o seu nome no rexistro civil da #Coruña non 1953
? Eu fun represaliado durante a ditadura
? Encabezou a I Marcha do Orgullo en Barcelona en 1Sempre estarás connosco?️ pic.twitter.com/9tD9jrqaO7
— ALAS A Coruña (@alasacoruna) Agosto 11, 2022
